Natalia Janowiec: 2 lutego obchodzimy święto Ofiarowania Pańskiego zwane także świętem Matki Bożej Gromnicznej. Skąd wywodzi się nazwa święta?

Ks. Marek Drupka: Święto Ofiarowania Pańskiego przypada dokładnie 40. dnia od Bożego Narodzenia. Do posoborowej reformy kalendarza liturgicznego nazywało się świętem Oczyszczenia Najświętszej Maryi Panny, bo według prawa żydowskiego kobieta przez 40 dni od urodzenia dziecka była nieczysta. Dnia 40. składała ofiarę za swoje oczyszczenie i stawała się czysta, więc mogła już wejść do świątyni. Jak czytamy w Ewangelii wg. Łukasza, Maryja i Józef przynieśli tego właśnie dnia małego Jezusa do świątyni, aby ofiarować Go Panu, ponieważ tego również wymagało prawo żydowskie. Kiedy wchodzili do świątyni, Symeon z natchnienia Ducha Świętego rozpoznał Jezusa, wziął Go w objęcia i błogosławił Boga, radując się z tego, że mógł zobaczyć na własne oczy „światło na oświecenie pogan i chwałę (...) Izraela”. Ze świętem tym, które obchodzono w Jerozolimie już w IV wieku, wiązał się zwyczaj procesji ze świecami – symbolizowało to niesienie Jezusa, światłości świata, na wzór Maryi, wnoszącej Go do świątyni. Przyniesienie Jezusa do świątyni było niejako przedstawieniem i pokazaniem Go światu. Taka procesja ze świecami była czymś podobnym – pokazaniem światu, że mamy Jezusa, mamy zbawienie, i chcemy je wszystkim zanieść, jak Maryja. Maryja jest tą, która przyniosła światu Światłość, która nas broni od wszelkiego zła.

Ze świętem powiązany jest zwyczaj święcenia gromnic.

Tego dnia błogosławi się świece, zwane gromnicami, co pochodzi od słowa „grom”, czyli piorun, grzmot. W tradycji ludowej świecę tę zapalano i stawiano w oknie podczas burzy, aby chroniła dom przed skutkami burzy, a szczególnie piorunów, mogących wywołać pożar i utratę dobytku. Świeca ta jest symbolem Chrystusa, a używana podczas burzy może nam przywodzić na myśl Jezusa, uciszającego burzę na Jeziorze Galilejskim.

Czy gromnicę powinno się zapalać tylko i wyłącznie w przypadku zagrożenia życia i klęsk żywiołowych?

Nie tylko. Zapaloną gromnicę wkładano do ręki umierającym, aby na wzór roztropnych panien z Ewangelii byli gotowi na spotkanie Chrystusa. Płomień gromnicy trzymanej przez umierającego, odnosi się także do świecy chrzcielnej, to światło wiary, które zapłonęło w człowieku w chwili chrztu, płonie także w chwili śmierci. Zadatek zmartwychwstania, dany w chrzcie, już za chwilę dopełni się w śmierci danego człowieka, kiedy Bóg dokończy w nim dzieło, rozpoczęte na chrzcie świętym. A zatem wbrew temu, co się może wydawać, w tym ludowym zwyczaju jest mądrość i pewien „zmysł wiary”.

Jakie są inne zwyczaje związane z tym świętem?

Z tym świętem, a szczególnie z gromnicami, wiąże się dużo, dziś już raczej zapomnianych zwyczajów, które jednak często traktują te świece w sposób magiczny, czy zabobonny, jak gdyby to sama świeca, czy jakiś rytuał miał moc, a nie Ten, którego gromnica symbolizuje. Natomiast jeśli chodzi o samo święto Ofiarowania Pańskiego, to od 1997 r. tego dnia obchodzimy także Dzień Życia Konsekrowanego. Osoby konsekrowane ofiarowują się Bogu na wzór ofiarowania siebie Ojcu przez Jezusa Chrystusa. Poza tym w ewangelicznym opisie ofiarowania Jezusa w świątyni mamy także postaci Symeona oraz prorokini Anny, którzy również poświęcili się służbie Bogu przy świątyni. Warto więc tego dnia pamiętać o tych, którzy w szczególny sposób poświęcają samych siebie na służbę Bogu.

Ks. Marek Drupka uczęszczał do I LO w Rzeszowie, po maturze wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Rzeszowie. Po święceniach kapłańskich w 2021 r. rozpoczął pracę w parafii farnej w Jaśle.