Styczniowa noc 1863 r. Początek walk. Przypomnieć Polskę Europie. Przypomnieć narodowi bez państwa, że Polska jest w sercach, domach, kościołach, że Polacy nie zrezygnowali...
Choć za tę walkę zapłaciliśmy tysiącami mogił, zsyłkami, emigracją, nasiloną rusyfikacją, to jednak warto było. Kilkadziesiąt lat później, mając w pamięci mogiły powstańców styczniowych, młodzi Polacy walczyli o Niepodległą u boku Józefa Piłsudskiego. Także Rzeszów miał swój wkład w walki 1863 r. W 142. rocznicę tamtych wydarzeń - 22 stycznia 2005 r. - oddano hołd bohaterom Powstania.
Do stania na straży własnego domu, nie tylko tego murowanego, ale tego zwanego Polską, wzywał podczas homilii ks. dr Zdzisław Bielamowicz. „Ibi patria, ubi bene - tam ojczyzna, gdzie jest dobrze. Tak właśnie dziś postrzegane jest posiadanie własnej Ojczyzny! - wołał. - Tam gdzie nam coś obiecują, tam idziemy! Wolimy swoją pracę ofiarować innym narodom, byle nie swojemu! Wolimy odłączyć się od własnego kraju, byle było nam dobrze, nawet przez jakiś czas! Wolimy nie pamiętać o własnej przeszłości, jeżeli przeszkadza nam ona w teraźniejszości i jest niewygodna dla przyszłości” - mówił ks. Bielamowicz, nawiązując do tragicznego ograniczania historii i spłycania nauki języka polskiego we współczesnej szkole. Już Marszałek Piłsudski mówił, że „kto nie szanuje [...] swej przeszłości, nie jest godzien szacunku teraźniejszości, ani ma prawo do przyszłości”. A my co robimy? „Polsko! Ciebie błyskotkami łudzono! Pawiem narodów byłaś i papugą, a teraz będziesz służebnicą” - pisał Juliusz Słowacki. Słowa te niezwykle są dziś aktualne!
Patrząc na zgromadzoną w świątyni młodzież Kaznodzieja nazwał ją fundamentem i nadzieją dla przyszłości. Mówił, że jest ona świadectwem, iż nie brak dziś młodych ludzi, dla których słowo Ojczyzna ma treść i sens!
Po Mszy św. w kościele pw. Świętej Trójcy zgromadzeni przeszli na Stary Cmentarz. Złożyli tam kwiaty i zapalili znicze na przy Pomniku Powstańców 1863 r. Powstańczą mogiłę otoczyli harcerze 51. Drużyny Harcerskiej w strojach z epoki, Strzelcy ze Związku Strzeleckiego „Strzelec”, przedstawiciele Podkarpackiego Związku Piłsudczyków, wojska, przedstawiciele władz, uczniowie, wierni.
Powstanie upadło. Pozostała pamięć i groby tych, którzy wierzyli, że Niepodległa wróci na mapę Europy. Ta wiara przeszła na następne pokolenia i dała nam wolność, nie tylko tę z 1918 r.
Pochylmy się czasem nad tymi mogiłami w cichej modlitwie, abyśmy Niepodległą potrafili zachować na mapie Europy.