Audiencja generalna, 22 stycznia 2003 r.

1. Pan założył "jeden" i "jedyny" Kościół - wyznajemy to w symbolu wiary nicejsko-konstantynopolitańskim: "Wierzę w jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół". Tymczasem - przypomina Sobór Watykański II - "wiele chrześcijańskich Wspólnot przedstawia się ludziom jako prawdziwe spadkobierczynie Jezusa Chrystusa. Wszyscy wyznają, że są uczniami Pana, mimo że mają rozbieżne przekonania i podążają różnymi drogami, jakby to sam Chrystus był podzielony" (por. soborowy Dekret o ekumenizmie, Unitatis redintegratio, 1).
Jedność to wielki dar. Nosimy go jednak w kruchych naczyniach glinianych. Jak bardzo prawdziwe jest to stwierdzenie, pokazują poprzez dzieje wspólnoty chrześcijańskie.
Mocą wiary, która nas łączy, my, chrześcijanie, jesteśmy jednak wszyscy, każdy zgodnie ze swym powołaniem, zobowiązani do przywrócenia pełnej jedności, bezcennego "skarbu" pozostawionego nam przez Chrystusa. Z sercem czystym i szczerym musimy się wytrwale włączać w ewangeliczne działania. Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan wzywa do tego podstawowego zadania i umożliwia nam modlitwę wraz z członkami poszczególnych Kościołów i Wspólnot kościelnych w czasie spotkań katolików, prawosławnych i protestantów, by błagać jednym głosem i jednym sercem o bezcenny dar pełnej jedności.

2. "Przechowujemy ten skarb w naczyniach glinianych" (por. 2 Kor 4,7). Św. Paweł wypowiada te słowa w związku z posługą apostolską mającą na celu niesienie ludziom światła Ewangelii i zauważa: "Nie głosimy bowiem siebie samych, lecz Chrystusa Jezusa jako Pana, a nas - jako sługi wasze przez Jezusa" (tamże, 5). Zna on ciężar i trudy ewangelizacji, jak również ludzką słabość; przypomina, że powierzony nam skarb chrześcijańskiej wiary przechowywany jest w glinianych naczyniach i przekazywany za pomocą słabych narzędzi, "aby z Boga była owa przeogromna moc, a nie z nas" (tamże, 7). I żaden nieprzyjaciel nie zdoła nigdy zająć miejsca orędzia Ewangelii ani zdusić głosu Apostoła: "Zewsząd znosimy cierpienia - mówi Apostoł - lecz nie poddajemy się zwątpieniu" (w. 8). "My także wierzymy - dodaje - i dlatego mówimy" (w. 13).

3. Podczas Ostatniej Wieczerzy Jezus modli się za swoich uczniów, "aby wszyscy stanowili jedno, jak Ty, Ojcze, we Mnie, a Ja w Tobie" (J 17, 21). Jedność jest więc "skarbem", który im zostawił - skarbem, który ma dwie szczególne właściwości: z jednej strony jedność wyraża się przez wierność Ewangelii, z drugiej, jak wskazał to sam Pan, jest warunkiem, aby wszyscy uwierzyli, że On został posłany przez Ojca. Jedność wspólnoty chrześcijańskiej jest zatem nastawiona na ewangelizację wszystkich narodów. Mimo wzniosłości i ogromu tego daru, słabość ludzka sprawiła, że nie został on w pełni przyjęty i doceniony. W przeszłości stosunki między chrześcijanami często cechował sprzeciw, a w niektórych przypadkach wręcz wzajemna nienawiść. Wszystko to zaś - jak słusznie przypomniał Sobór Watykański II - "jest zgorszeniem" dla świata i "szkodzi" głoszeniu Ewangelii (por. Unitatis redintegratio, 1).

4. Tak! Dar jedności przechowywany jest w "naczyniach glinianych", które mogą się rozsypać, i dlatego wymaga największej troski. Należy podtrzymywać wśród chrześcijan miłość zaangażowaną w przezwyciężenie różnic; trzeba zdobyć się na pokonanie wszelkich przeszkód przez nieustanną modlitwę, wytrwały dialog oraz braterską i konkretną współpracę na rzecz najbiedniejszych i najbardziej potrzebujących.
Pragnienie jedności musi wypełniać codzienne życie Kościołów i Wspólnot kościelnych, jak również życie poszczególnych wiernych. W tym celu uznałem za wskazane zaproponować wspólną refleksję nad posługą Biskupa Rzymu, będącego "trwałym i widzialnym źródłem i fundamentem jedności" (por. soborowa Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium, 23), w celu "znalezienia takiej formy sprawowania prymatu, która nie odrzucając bynajmniej istotnych elementów tej misji, byłaby otwarta na nową sytuację" (por. encyklika Jana Pawła II Ut unum sint, 95). Niech Duch Święty oświeci pasterzy i teologów naszych Kościołów w tym cierpliwym i na pewno owocnym dialogu.

5. Obejmując spojrzeniem cały obszar ekumenizmu, czuję się w obowiązku, aby podziękować Bogu za jakość braterskich stosunków nawiązanych przez różne Wspólnoty oraz za osiągnięte owoce dialogów teologicznych, mimo odmiennych sposobów i poziomów. Możemy powiedzieć, że chrześcijanie są dzisiaj bardziej zwarci i solidarni, nawet jeśli droga nadal prowadzi pod górę i jest pełna przeszkód oraz trudności. Krocząc wskazanym przez Pana szlakiem, idą oni z ufnością, wiedzą bowiem, że tak jak uczniom w Emaus, zmartwychwstały Pan towarzyszy im w drodze do celu, jakim jest pełna jedność kościelna, która prowadzi do wspólnego "łamania Chleba".

6. Drodzy Bracia i Siostry! Św. Paweł wzywa nas do czuwania, wytrwałości, ufności - niezbędnych składników ekumenicznego zaangażowania.
Dlatego zwracamy się razem do Pana w obecnym Tygodniu Modlitw o Jedność Chrześcijan z prośbą zawartą w specjalnie przygotowanych tekstach: "Ojcze Święty, mimo naszej słabości uczyniłeś nas świadkami nadziei, wiernymi uczniami Twego Syna. Niesiemy ten skarb w naczyniach glinianych, bojąc się, że nie podołamy w obliczu cierpień i zła. Czasem powątpiewamy nawet w moc słowa Jezusa, który powiedział: «aby byli jedno». Daj nam znów poznać tę chwałę, która jaśnieje na obliczu Chrystusa, abyśmy przez nasze uczynki, nasze zaangażowanie i całe nasze życie głosili światu, że On żyje i działa wśród nas". Amen.

Z oryginału włoskiego tłumaczył o. Jan Pach OSPPE